خرما در طب سنتی و پزشکی مدرن

خرما غنی از مواد معدنی، آنتیاکسیدان، پروتئین، کربوهیدرات، اسید چرب و ویتامین است.
چقدر با خرما و خواص بینظیرش آشنا هستید؟
خرما در کتب آسمانی
استفاده از گیاهان دارویی قدمتی دیرینه دارد و یکی از مهمترین منابع برای غلبه بر انواع بیماریها و پیشگیری از آنها به شمار میرود.
با ظهور پزشکی نوین و استفاده گسترده از داروهای شیمیایی، گرایش مردم به گیاهان دارویی کاهش یافت. اما اکنون، پس از حدود یک قرن از تأسیس پزشکی نوین، دوباره طب گیاهی و سنتی گسترش یافته و استقبال بشر از آن رو به افزایش است. در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، گیاهان طبی به عنوان داروی مکمل یا جایگزین استفاده میشوند.
طب سنتی ایران یکی از غنیترین و قدیمیترین سیستمهای درمانی در زمینه طب گیاهی است. کتابهای فیلسوفان ایرانی، از جمله ابنسینا، سالها است که در کشورهای اروپایی تدریس میشود.
خرما در کتاب قرآن
اگرچه قرآن یک کتاب پزشکی نیست، اما حاوی نکات کلیدی در زمینه سلامتی و درمان میباشد که با پیشرفت علم پزشکی در دوران معاصر، بیشتر نمایان شده است. به مرور زمان، شگفتیهای این کتاب آسمانی بیشتر آشکار میشود و تأثیرات آن در حوزه پزشکی و سلامتی، برای محققان و پزشکان روشنتر میگردد.
در قرآن، آیات متعددی در رابطه با سلامتی و شفا وجود دارد، و واژه “شفا” شش بار در این کتاب شگفتانگیز به کار رفته است. علاوه بر این، قرآن به بیش از ۱۲ نوع گیاه اشاره کرده است که در تأمین سلامتی انسانها مؤثرند. این گیاهان شامل موارد زیر هستند:
- خُرما
- زیتون
- انگور
- انار
- کدو
- پیاز
- سیر
- انجیر
- هندوانه
- خیار
- شنبلیله
- مسواک
به عنوان نمونه، نام خُرما به کرات در قرآن ذکر شده و بهویژه در سورههای نحل، مریم، شعراء، انعام، رعد، یس، ق، قمر، کهف، طه و الرحمن به تعداد ۲۰ بار به آن اشاره شده است.
در کتب مذهبی همچون آثار حضرت سلیمان و تلمود نیز نام این ماده مغذی بیان شده است. غذاهایی که در قرآن و احادیث ذکر شدهاند، فواید زیادی دارند و با مصرف صحیح، میتوانند زندگی سالمتری را برای فرد تضمین کنند. این فواید همچنین توسط علم پزشکی مدرن نیز تأیید شده است.
ترکیبات موجود در خرما
براساس یافتههای پزشکی مدرن و طب سنتی، خُرما دارای ترکیبات آنتیاکسیدانی نظیر فلاونوئیدها و پلیفنولهاست که برای سلامتی انسان مفید هستند. خرما از خانواده Arecaceae است و سرشار از آلکانوئیدها، پروتئین، کربوهیدرات، اسیدهای چرب، مواد مغذی (کلسیم، منیزیم، سلنیوم، فسفر، منگنز، آهن و پتاسیم)، آنتیاکسیدان و ویتامینها میباشد.
با خواص آنتیاکسیدانی و سرشار از ویتامینها و مواد مغذی، این میوه به حفظ سلامت قلب، گوارش، مغز و همچنین پیشگیری از سرطان و درمان التهاب کمک میکند. شناخت بهتر فواید گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی میتواند ما را به سوی سبک زندگی سالمتری هدایت کند.
خواص درمانی خرما برای قلب و عروق
آنتیاکسیدانها و ویتامینهای موجود در خُرما بهطور مؤثری در کاهش بیماریهای قلبی و عروقی نقش دارند. همچنین ترکیبات خرما در کاهش فشار خون، هیپرکلسترولمی و اکسیداسیون لیپوپروتئینها تأثیرگذارند و بدین ترتیب خطر بیماریهای قلبی را به حداقل میرسانند.
از طرفی فیبر موجود در خُرما باعث کاهش کلسترول کبدی و LDLمیشود.
بررسی خواص خُرما در قرآن ، احادیث وطب سنتی و مدرن نشان میدهد که خرما با جلوگیری از تجمع پلاکت ها و اکسید شدن پروتئین های کم چگال نقش موثری در جلوگیری از ابتلا به مشکلات عروقی دارد.
ترکیبات فنولی موجود در خُرما با خاصیت ضد التهابی و ضد ترومبوزی که دارند منجر به کاهش فشار خون میشود.همچنین ویتامین Eاز طریق بیان رسپتور CD36 و فاکتورهایی باعث جلوگیری از تجمع پلاکت و اکسداسیون LDL ریسک بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.

خواص خرما برای زنان
خُرما یکی از میوههای مغذی و انرژیزا است که به ویژه در دوران بارداری و پس از زایمان برای زنان بسیار مفید است. مصرف خرما میتواند به کاهش استفاده از اکسیتوسین و پروستاگلاندینها بعد از زایمان کمک کند و همچنین زمان لازم برای تحریک زایمان را کاهش دهد. این میوه با نقش مهمی که در سنتز پروستاگلاندینها دارد، به ذخیره انرژی، تقویت عضلات رحم و کاهش خونریزی در زمان زایمان کمک میکند.
در قرآن کریم و به ویژه در سوره مریم، به اهمیت خرما اشاره شده است که این نشاندهنده فواید بسیار این میوه برای تغذیه بعد از زایمان حضرت مریم است. آیات این سوره به وضوح برتری خواص تغذیهای خرما را مطرح میکنند و آن را به عنوان یک غذای کامل و مناسب برای زنان باردار در ماههای آخر حاملگی و بعد از تولد نوزاد معرفی میکنند. مصرف خرما آثار مثبتی برای هر دو، مادر و نوزاد دارد.
خُرما با تقویت عضلات رحم در ماههای پایانی بارداری و کاهش فشار خون در هنگام زایمان، میتواند به کاهش خونریزی نیز کمک کند. این میوه با تأثیر بر گیرندههای اکسیتوسین، انقباضات مؤثر رحم را در حین و پس از زایمان تسهیل میکند.
ترکیبات موجود در خرما میتوانند به کاهش طول مدت فاز زایمان کمک کنند و همچنین در کاهش خونریزی بعد از زایمان و آمادهسازی سرویکس قبل از زایمان تأثیرگذار باشند. به طور کلی، خُرما یکی از بهترین گزینهها برای زنان در دوران بارداری و پس از زایمان است که میتواند به بهبود سلامت و راحتی آنها کمک کند.
در نهایت، توصیه میشود زنان باردار و مادران شیرده به مصرف منظم خرما توجه داشته باشند تا از تمامی خواص آن بهرهمند شوند.
خواص خرما برای گوارش و کاهش التهاب
- کاهش التهاب
ترکیبات موجود در خُرما با کاهش سطح پروستاگلاندینها، به کاهش التهاب کمک میکنند. همچنین، دانه خرما با مهار پروتئین iNOS خاصیت ضد التهابی دارد که میتواند به تسکین دردهای التهابی کمک کند. - محتویات مؤثر بر سلامت گوارش
عصاره گیاه خُرما حاوی آلکانوئیدها، تاننها و فلاونویدهاست که خواص ضد درد و ضد التهابی را به همراه دارند. مصرف خرما به دلیل فیبر بالا، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش بیماریهای گوارشی مانند یبوست و اسهال کمک میکند. - محافظت از بدن در برابر سرطان
ویتامین A موجود در خُرما میتواند به جلوگیری از سرطان ریه و حفره دهانی کمک کند. این ویتامین با خاصیت آنتیاکسیدانی خود، به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای سرطانی کمک مینماید. - نقش خرما در طب سنتی
در روایتی از نبی اکرم (ص) آمده است که خُرما را باید ناشتا مصرف کرد، زیرا میتواند به دفع کرمها و انگلها کمک کند. در طب سنتی، خرما به عنوان درمانی برای بیماریهایی مانند سرطان روده بزرگ، معده، درد قفسه سینه، تب، آسم، سنگ کلیه و دردهای روماتیسمی مورد استفاده قرار میگیرد.
خواص خرما برای سیستم عصبی
خُرما یکی از میوههای مغذی و پرخاصیت است که تأثیرات مثبت و قابل توجهی بر سیستم عصبی دارد. در ادامه به برخی از خواص شگفتانگیز خرما اشاره میکنیم:
- سرشار از آنتیاکسیدانها
خرما دارای مقادیر بالایی از آنتیاکسیدانها، از جمله فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها و اسیدهای فنولیک است. این ترکیبات به جلوگیری از آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد کمک کرده و سلامت یاختههای عصبی را حفظ میکنند. - تقویت حافظه و تمرکز
مصرف خرما میتواند به بهبود عملکرد حافظه کوتاهمدت و افزایش تمرکز کمک کند. مطالعات نشان میدهد که این میوه میتواند در بهبود تواناییهای شناختی و درمان اختلالات حافظه مؤثر باشد. - کاهش استرس و اضطراب
مواد مغذی موجود در خرما، از جمله ویتامینها و مواد معدنی، میتوانند به بهبود حالت روحی و کاهش استرس کمک کنند. این اثرات مثبت به بهینهسازی عملکرد سیستم عصبی میانجامد. - تأمین انرژی مغز
خرما به عنوان منبعی غنی از کربوهیدراتها و قندهای طبیعی، انرژی لازم برای عملکرد صحیح مغز را تأمین میکند و میتواند از خستگی و کاهش عملکرد شناختی جلوگیری نماید.
سایر خواص خرما
خرما یکی از میوههای مغذی و پرخاصیت است که تنها به خواص غذایی آن محدود نمیشود. این میوه همچنین در حفظ سلامت کلیهها و کبد، پیشگیری از سرطان و مقابله با اختلالات مرتبط با افزایش سن بسیار مؤثر است. در ادامه به بررسی این خواص میپردازیم:
- سلامت کلیهها
خرما سرشار از پتاسیم و مواد مغذی است که به حفظ عملکرد مناسب کلیهها کمک میکند. این میوه به تصفیه خون کمک کرده و میتواند به کاهش بار اضافی بر روی کلیهها و در نتیجه پیشگیری از بیماریهای کلیوی منجر شود. - بهبود عملکرد کبد
ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در خرما به حفاظت از سلولهای کبدی کمک میکنند و روند سمزدایی کبد را بهبود میبخشند. این خواص میتوانند در کاهش خطر ابتلا به بیماریهای کبدی مؤثر باشند. - پیشگیری از سرطان
خرما دارای ویتامینها و مواد معدنی با خواص آنتیاکسیدانی قوی است. این ترکیبات میتوانند به پیشگیری از رشد سلولهای سرطانی و کاهش ریسک ابتلا به سرطانهایی نظیر سرطان روده بزرگ و سرطان سینه کمک کنند. - مقابله با اختلالات مرتبط با افزایش سن
مصرف منظم خرما میتواند تأثیرات منفی پیری را کاهش دهد. این میوه با تأمین آنتیاکسیدانها و مواد مغذی لازم، به حفظ سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن در سنین بالا کمک میکند.

نتیجهگیری
بهطور خلاصه، خرما یک میوه مغذی و مفید است که میتواند در حفظ سلامت کلیهها و کبد، پیشگیری از سرطان و کاهش اثرات ناشی از افزایش سن مؤثر باشد. گنجاندن خرما در رژیم غذایی روزانه میتواند به بهبود کیفیت زندگی و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
شما فقط گوشه ای از خواص بی نظیر خرما را مطالعه کردید معجزه های بیشمار دیگری برای این میوه بی نظیر در کتب و مقالات علمی و سنتی ذکر شده است.